1. Chiếu Vua:

Khi một quân nào đó của đối phương tấn công trực tiếp Vua  – ta gọi là chiếu Vua. Khi Vua bị chiếu – người chơi phải có biện pháp – ngay lập tức – “giải nguy” cho Vua. (hình 15)

(15)

Xem hình trên, Xe Trắng e1 đang chiếu Vua Đen ở e8. Cách đầu tiên, để đưa Vua thoát khỏi nước chiếu là “chạy” Vua đến ô “an toàn” – tức là ô đấy không bị quân nào của đối phương tần công – như ô “f8” và “f7”. (hình 15a) 

(15a)

Vua Đen không thể chạy sang 2 ô “d8” hoặc “d7” vì bị Hậu Trắng ở d1 tấn công. (hình 15b)

(15b)

Một cách khác để thoát khỏi nước chiếu là ăn quân đang chiếu, xem hình dưới (15c), Tượng Đen ăn Xe Trắng, loại bỏ quân chiếu Vua. 

(15c)

Cách cuối cùng để phòng thủ Vua là dùng quân mình để “chen” giữa quân đang chiếu và Vua – hay còn gọi là “bịt”. Ở đây, Tượng Đen về “e7” để “bịt” nước chiếu của Xe Trắng (xem hình 15d)

 (15d)

Trong trường hợp, những biện pháp trên không “giải cứu” được Vua – tức là ván cờ kết thúc – ta gọi là “chiếu hết” (phần tiếp theo).

*Chiếu giật:

(16)

(Xem hình 16) Nếu không có Mã ở “e4” thì Hậu Trắng đang “chiếu” Vua Đen – Mã đang ngăn cản Hậu. Như vậy, Trắng muốn “chiếu” Vua Đen, thì Trắng phải di chuyển Mã sang một ô bất kì (ví dụ như Mã sang “d6”) – nước di chuyển đấy gọi là “chiếu giật”.

* Chiếu đôi:

Xem tiếp hình 16 trên, Nếu Mã Trắng nhảy vào ô “f6” (hoặc “g5”) để chiếu Vua Đen – thì nước này gọi là “chiếu đôi”; vì Hậu Trắng và Mã cùng một lúc chiếu Vua Đen.

(16a)

Lưu ý: Chiếu đôi” là nước chiếu nguy hiểm cho Vua, vì Vua chỉ có duy nhất một biện pháp phòng thủ là CHẠY. Đơn giản là vì không thể hoặc ăn, hoặc bịt đường chiếu của cả hai quân đang chiếu trong chỉ một nước.

-GM Nguyễn Huỳnh Minh Huy-